Vivindo emocións

November 2, 2016, 2:24 am

≫ Next: Manual policial para que o seu fillo non tropece en Internet

≪ Previous: O que necesitas para ser un Profesional da Psicopedagoxía

$

0

0

Artevía

“Vivindo emocións” é unha guía básica para desenvolverse no apaixonante mundo das emocións. Parte dunha premisa clara; as emocións son enerxía humana, por tanto, nin se crean nin se destrúen; só se transforman.

A guía componse do “Manifesto das emocións”, un documento que proporciona unhas pinceladas crave para usar a emoción dun modo efectivo no noso traballo, e mesmo na nosa vida.

E da “Táboa periódica das emocións”, onde se presentan tódalas emocións como elementos químicos. Desde esta táboa podemos elixir as emocións, alterar os seus valores e mesturalas ao noso gusto para xerar interese e empatía. Cada emoción está enlazada a unha páxina web onde se pode ler a súa definición e buscar sinónimos e antónimos.

Animámosvos a usar todas estas ferramentas; a observar, a probar, a distinguir tódalas emocións que se transforman diante dos nosos ollos.

DESCARGAR MANIFESTO E TÁBOA PERIÓDICA DASEMOCIÓNS

---

Manual policial para que o seu fillo non tropece en Internet

November 5, 2016, 1:00 am

≫ Next: Por que os grupos de WhatsApp do ‘cole’ son unha pésima idea

≪ Previous: Vivindo emocións

$

0

0

Os expertos dan consellos para protexer aos nosos fillos do mal uso que fan das redes sociais a idades cada vez máis temperás.

El mundo

O seu fillo ten 10 anos e centos de amigos en Facebook? Non é o único, e empeza a ser algo habitual cando até hai tan só un ano era algo excepcional. "Cada vez son menores máis pequenos os que teñen acceso á tecnoloxía e cada vez fan peor uso das redes sociais". Con esta frase resume María Fernández, portavoz da Policía Nacional, a preocupación que teñen moitos pais cando ven aos seus fillos coller o smartphone ou a tablet e navegar durante horas polas inhóspitas redes cargadas de boas intencións e, tamén, de delincuentes cibernéticos.

"Aos nenos hai que acompañarlles día a día en internet. Cando son moi pequenos non deixamos que se vaian sós ao parque ou que falen con descoñecidos, e isto hai que trasladalo ao mundo virtual. Tamén hai que ensinarlles que non falen con descoñecidos en internet e, a medida que o menor vai tendo máis responsabilidade e máis criterio, podemos ir delegando e deixarlles sós cos seus perfís nas redes", engade María Fernández.

Facebook, Twitter, Snapchat e Instagram son as redes que máis usan os menores para comunicarse e compartir información, fotos e vídeos do seu día a día. Escriben o seu propio diario en internet sen ser conscientes de que a súa intimidade é observada por miles de persoas. Pero, están os menores preparados para protexer a súa intimidade? A priori parece que non, porque é esa falta de reparo a que está na orixe de moitos dos delitos que se cometen cos nosos fillos na Rede. A Policía recoñece "que moitos menores non fan bo uso da súa intimidade. Soben imaxes ás redes sociais con contido íntimo ou en actitude sexual e esas fotografías son compartidas por outros menores sen o seu consentimento". É dicir, están a cometer un delito.

O cyberbullying (acoso en internet) é un dos delitos máis comúns entre menores. "Moitos deles comparten unha imaxe íntima cunha persoa coa que teñen unha relación de parella e, cando rompen, esa foto ou ese vídeo convértese nunha maneira de chantaxe", asegura a portavoz da Policía Nacional. E para o acosado empeza unha roda difícil de parar porque as redes están activas as 24 horas do día e a humillación non termina cando salguen do colexio. Continúa na súa propia casa.

Cando o acosador é un adulto e hai un claro fin sexual ao delito denomínaselle grooming. "Os menores contactan con outros menores que son, en realidade, adultos enmascarados e comparten contido íntimo", di a portavoz da Policía Nacional. "A chantaxe comeza cando lles ameazan con publicar esas fotos comprometidas e, para non facelo, pídenlles máis imaxes ou vídeos con contido sexual".

Isto enlaza con o sexting, terceiro delito máis común entre os menores con perfís en redes sociais. Unha moda que consiste, precisamente, en compartir imaxes ou vídeos con alto contido sexual e que se converte en delito no momento no que son compartidas por outras persoas sen o consentimento do autor. Contido que, por suposto, tamén serve para extorsionar ou chantajear aos menores.

Está na nosa man, na man dos pais, previr este tipo de situacións? Si, podemos facelo. No momento que detectamos un delito hai que acudir inmediatamente á Policía. E, previamente, debemos crear un clima de confianza cos nosos fillos. "É importante que lles apoiemos e que saiban que si son vítimas dun delito ou alguén lles está chantaxeando poden contarllo aos seus pais ou a calquera adulto de referencia que teña o menor", insiste a axente policial.

María Fernández asegura que "recentemente acudimos a un colexio para dar unha charla sobre este asunto e foron as propias alumnas as que denunciaron situacións de acoso". Por tanto, está á orde do día, e noso deber como pais é saber que fan os nosos fillos en internet.

Segundo o último informe de Save the Children sobre ciberacoso, "un de cada nove estudantes considera que sufriu bullying nos últimos dous meses e un de cada sete recoñece ser vítima de ciberacoso. Ademais, un de cada tres estudantes recoñeceu insultar a través de internet ou móbil, e preto dun de cada 10 asegura ameazar a outro alumno". O estudo da organización tamén apunta a que as mozas de entre 11 e 14 anos son as que teñen maior probabilidade de ser vítimas de acoso escolar e ciberacoso.

QUE PODEMOS FACER PARA PROTEXER AOS NOSOS FILLOS?

1. Gústenos ou non, temos que ser pais tecnolóxicos: non podemos estar desconectados e debemos acompañar ao noso fillo desde o momento da compra do smartphone, cando se baixa aplicacións e cando crea os seus perfís en redes sociais.

2. Debemos establecer unhas normas básicas de seguridade: crear un código de acceso ao teléfono, coñecer con detalle as aplicacións que se instala, as condicións desas aplicacións e a idade mínima para utilizalas. Importante é, tamén, crear un contrasinal seguro que vaiamos cambiando de forma periódica. E, por suposto, instalar todos os programas de xestión parental e de seguridade oportunos.

3. Fixar cos menores unhas normas por escrito de uso da nova tecnoloxía: para iso a Policía creou un contrato tipo que os pais podemos asinar cos nosos fillos e que inclúe o noso compromiso de "respectar a súa intimidade con amigos reais deixándolles espazo para falar dos seus temas sempre que o fagan con respecto". Os nosos fillos deberán "asumir que, ata que non sexan maiores, os seus pais coñecerán sempre os códigos, contrasinais do seu teléfono e o seu mail, xogos, fotos, vídeos e apps... para o seu posible supervisión". Ademais, establécense uns horarios para evitar que os menores estean hiperconectados e puntualízase a idade mínima para usar determinadas redes sociais. "Algunhas delas (Facebook, Twitter, Instagram...), como outras plataformas online, teñen marcadas unha idade mínima (13 ó 14) por algo: ou esperas a tela... ou deberías compartir ese perfil con algún dos teus pais...", di literalmente a Policía Nacional, que tamén pon sobre a mesa cuestiones tan evidentes como que o menor non debe agregar nas súas relacións online a ninguén que non coñeza na vida real.

Parece obvio pero non o é tanto si contamos o número de amigos que ten o noso fillo en Facebook. Algúns, até máis de 200.De verdade son 200 as persoas nas que confía e as que coñecen case ao minuto onde está e con quen se está divertindo?

4. Inculcar a importancia do respecto na Rede: os nosos fillos teñen que comportarse no mundo virtual da mesma maneira que na vida real: con respecto. Deben coñecer, ademais, que está prohibido circular imaxes íntimas doutros sen o seu permiso, insultar, faltar respecto diso e, por suposto, chantajear. É dicir, a educación é a clave para que non se convertan en potenciais acosados ou acosadores. "O novo usuario comprométese a non utilizar internet ou o móbil para acosar, humillar, ofender ou molestar a ningún compañeiro de clase, veciño ou coñecido. E non será cómplice desas accións de ciberacoso, nin por reenviar, nin co seu silencio: pedirá aos seus contactos ese mesmo respecto para todos", di literalmente o contrato que elaborou a Policía Nacional para fomentar o bo uso das redes sociais.

5. Os menores deben coñecer a importancia de protexer a súa intimidade: non se poden dar detalles íntimos sobre a súa vida nin enviar documentos que poidan pór en perigo a súa integridade. Segundo o informe de Save the Children, entre as condutas de acoso máis frecuentes atópanse: a difusión de falsos rumores, o retoque de fotos de terceiros, o piratear outras contas en redes sociais ou o roubo por identidade.

6. Os pais teñen que saber que fan e que ven os seus fillos en internet. Para iso, instalaranse os filtros parentales oportunos e repasarase o historial de navegación. Ademais, debemos revisar cos menores as fotos e vídeos que teñen no seu aparello móbil e os documentos que se comparten. Si algún deles pode ser prexudicial para eles agora ou no futuro, a Policía recomenda borralo. Tamén podemos comprobar cos menores os comentarios e fotografías doutros perfís que engadiron ao seu e preguntarlles si contan coa súa autorización. Hai que explicarlles o perigoso que é o ciberacoso para que nin o fagan, nin o permitan.

A revolución tecnolóxica é imparable e os nosos fillos xa se subiron a ela. É noso deber acompañarlles neste camiño, educarlles e explicarlles os perigos aos que se enfrontan. O mundo virtual pode ser tan daniño ou máis que o real si non anticipamos e previmos comportamentos que, claramente, rexeitariamos no noso día a día pero que nas redes sociais vólvense impunes grazas ao anonimato. Ninguén está a salvo de ser vítima do ciberacoso, pero si de ter as ferramentas básicas para detectalo, denuncialo e librarse del.

CONSELLOS DA POLICÍA

A Policía Nacional dá algúns consellos para que pais e fillos naveguen seguros pola Rede. Estes son algúns deles:

FILTROS

Hai que instalalos para controlar o acceso aos contidos de internet dos fillos.

COIDADO

É recomendable prestar atención para evitar os programas ou arquivos de fontes non fiables.

PRECAUCIÓN

Instalar 'apps' rastreadoras de móbil e 'tablet' que permitan recuperar o contido en caso de extravío.

'WEBCAM'

Hai que pór especial atención a este aparello: é recomendable pór un parche, tirita ou celo para tapala e así previr o uso alleo da 'webcam' en computadores e portátiles.

CONTRASINAIS

Coñecer os códigos de acceso do teléfono e do email do noso fillo para a súa posible supervisión.

SÓ AMIGOS

Non agregar a ninguén que non coñezamos na vida real e desconfiar de todo o que nos conten.

FOTOGRAFÍAS

Non tomar nin compartir ningunha imaxe íntima. No caso de que lle chegue algunha ofensiva ou daniña, borrarémola e esixiremos que non se reenvíe.

'BULLYING'

Non utilizar as redes sociais para insultar ou acosar aos nosos amigos, compañeiros de clase ou coñecidos.

CONTIDOS

Non compartir nunca material ofensivo con ninguén.

PAUTAS

Explicar e racionalizar cos menores o adecuado uso dos aparellos electrónicos, evitar a "hiperconexión" ao móbil e internet e marcar unhas pautas para previr as adiccións tecnolóxicas.

CONSUMO

Que os nosos fillos coñezan a importancia de saber comprar ou consumir ben a tecnoloxía, tanto os aparellos e terminais como os xogos, arquivos ou programas.

SEGURIDADE

Comprobar que os nosos fillos teñen ben configurados os seus perfís, pechados ao seu círculo persoal, e que saíron das sesións de correo e redes sociais si compartiron o dispositivo. Tamén é importante lembrar cuestións básicas de seguridade en internet, como instalar un código de acceso no móbil, cambiar os contrasinais con frecuencia e dispor dun antivirus.

Por que os grupos de WhatsApp do ‘cole’ son unha pésima idea

November 6, 2016, 7:22 am

≫ Next: Recursos educativos de Apoio á Familia

≪ Previous: Manual policial para que o seu fillo non tropece en Internet

$

0

0

Si non puido asistir a unha reunión, alguén lle pasará un resumo. Aí acaban os beneficios destes ‘chats’ que incrementan a nosa dependencia do móbil e impídennos desconectar do colexio.

Mercedes Capmany - El país

Si ten fillos en idade escolar, saberá do que falamos: ese activísimo grupo de WhatsApp creado por algún proxenitor diligente ao que se uniu pensando que é a forma idónea de estar ao día do que ocorre na clase dos seus pequenos. O é? De entrada, e como tantos outros grupos de mensaxería do móbil, nace co lastre de carecer dun propósito concreto. “Xorden pola pertenza a unha contorna, e non por un obxectivo en particular”, explica a psicóloga clínica Vanessa Abrines, parte do equipo de Psicoterapeutas.com. “Así, cada membro, ao non ser explícito o obxectivo, leva a cabo a súa participación en función do que cre que é válido para o grupo”. Isto explica que, ademais de información práctica relativa a o cole (o resumo dunha reunión, a información sobre unha excursión) cóense mensaxes do tipo “Alguén viu un xersei vermello?” que dan pé a insólitos debates á unha da madrugada, acompañados do característico silbidito.

Con todo, a falta de dirección inicial é propia de todos os grupos, que aos poucos se van autorregulando. Na súa constitución, e como explica Luís López-Yarto Erizalde, profesor de Psicoloxía Social e de Dinámica de Grupos en a Universidade Pontificia Comiñas (Madrid) e autor de Dinámica de grupos 50 anos despois, os membros dos novos grupos son como “unha cuadrilla de nenos que salguen por primeira vez de casa” e necesitan un pai ou líder que lles dirixa. Ao principio todo é ansiedade e tensión, ademais de preguntas como “que fago aquí?”, “aceptaranme?”, ou “que é o correcto neste grupo?”. Aos poucos o grupo vaise conformando e van xurdindo roles e temáticas en función do que permite o grupo. Calquera temática será posible nestes microchats instantáneos nos que, segundo Abrines, “proporciónase un medio fácil e accesible onde relacionarse con outros” (e que, como te despistes dúas horas, pódesche atopar con douscentos mensaxes pendentes).

Unha percepción errónea dos demais

O primeiro “pero” a estes grupos radica en que no fondo estamos a relacionarnos con descoñecidos, que se van a levar unha imaxe de nós baseada unicamente nas mensaxes que difundamos en o chat. “Cando a mensaxe é escrita, ao non verse a expresión facial de quen o escribe, as conclusións de cada un son moito máis arbitrarias. É dicir: alguén pode ter unha intención conciliadora, pero desde fóra pódese interpretar como agresivo ou invasivo ao faltar a compoñente da comunicación non verbal”, di Abrines. Isto pode levar a que uns pais etiqueten a outros como “o bordo” ou “o que non se decata” de forma errónea e inxusta.

“Canto máis nos manifestamos nun grupo, máis opinións sobre nós xeramos nel, en ambas as direccións”, advirte Abrines. No outro extremo, unha escasa participación pode ser interpretada como indiferenza. “Non situarse ou non intervir en realidade é situarse na non intervención. Iso pode vivirse como unha falta de interese por parte dos demais, aínda que moitas veces sexa só timidez ou prudencia”.

Impiden desconectar

O eterno soniquete do móbil, doutra banda, impide a desconexión, sequera o fin de semana, respecto das obrigacións adquiridas cos fillos, os seus deberes e mesmo a súa vida social, a miúdo moito máis activa que a dos seus pais. Porque si o feito de desconectar do traballo considerámolo saudable, por que non haberiamos de cortar co colexio, e dedicar o tempo libre a gozar dos nosos fillos no ámbito da familia? Vanessa Abrines avisa de que cada pai e nai deben “autorregularse e ser conscientes do seu nivel de tensión e do que o orixina”. E recomenda que, “si vivímolo negativamente e como unha obrigación, o mellor é que o silenciemos”.

Incrementan a nosa dependencia do móbil

Independentemente do seu mellor ou peor funcionamento, o grupo de o coletermina sendo outro máis no noso smartphone, coma se o do traballo, os curmáns do pobo ou a cuadrilla do ximnasio non fosen suficientes. Isto xéranos un enganche cada vez maior aos dispositivos, algo pouco recomendable, sobre todo pola noite: “O visionado do móbil ou de calquera outro dispositivo xera insomnio nocturno como consecuencia do impacto da proxección da luz e da activación que produce no noso sistema nervioso”, explica Dan Siegel, profesor de psiquiatría da Universidade de California en Los Ángeles (UCLA).

O círculo da porta do cole

Desde o sindicato independente do ensino público ANPE cuestionan seriamente o papel destes grupos de pais. Xullo Díaz Escolante, presidente de ANPE Galicia, reporta unha infinidade de queixas á súa organización multiplicadas polo que denomina “o efecto WhatsApp”dos pais. “Pasamos do círculo á porta do cole ou da cafetaría da esquina, a estes grupiños de pais, con todo o que supón o mal uso do mesmo”, lamenta. Aínda que considera que poden ser unha boa ferramenta, sinala presenciar usos pouco convenientes e mesmo destrutivos, como a “difusión de rumores, as críticas a outros pais ou situacións de verdadeiro acoso a profesores”.

Non é raro que estes grupos terminen como o rosario da Aurora. “En multitude de ocasións, as rifas e diferenzas individuais dan lugar á ruptura do grupo ou á súa separación, formándose entón outros grupos e subgrupos que compensen a perda”, explica Belén Panadeiro, psicóloga sanitaria e experta en grupos en o Instituto de Técnicas de Grupo e Psicodrama (Madrid). “Esta nova oportunidade de crear un novo grupo máis saudable volveranos a levar a unha espiral de desastres grupales si os erros non son recoñecidos e reconducidos, xa que volverán reproducirse”. E, aínda que quedemos fatal, sempre hai tempo de abandonar o grupo si levou a nosa paciencia ao límite. Abrines sinala que, aínda que todos somos libres de estar ou non en un chat, o mellor é irse con educación: “Igual que cando nos imos dun sitio físico despedímonos, neste caso tamén é un bo costume o dicir adeus”. E non: iso non nos fará peores pais.

Recursos educativos de Apoio á Familia

November 7, 2016, 2:18 am

≫ Next: Do “mago rosa” a “Ranilda”, as pezas gañadoras do OUFF Escola

≪ Previous: Por que os grupos de WhatsApp do ‘cole’ son unha pésima idea

$

0

0

INTEF

O Plan Integral de Apoio á Familia 2015-2017 foi aprobado por acordo do Consello de Ministros de 14 de maio de 2015. O Instituto Nacional de Tecnoloxías Educativas e de Formación do Profesorado (INTEF) contribuíu ao desenvolvemento deste Plan Integral con varias iniciativas especificamente dirixidas a pais, nais e profesorado en temas de saúde, desenvolvemento psicolóxico, orientación familiar, Internet e convivencia na escola.

Datos persoais na Rede

Destacamos a web Ti decides en Internet, realizada en colaboración coa Axencia de Protección de Datos (AGPD), que ofrece información, consellos, materiais e recursos educativos coas claves necesarias para o uso seguro e responsable dos datos persoais na Rede.

Recursos sobre Privacidade e seguridade TIC no Espazo Procomún Educativo

No Espazo Procomún Educativo do INTEF, publicouse unha colección de 33 recursos de aprendizaxe sobre este tema accesibles a través dun navegador de internet. Ofrécense para descarga con unha licenza Creative Commons, polo que os usuarios están facultados ademais para adaptalos e compartilos noutros espazos, sempre que cumpran as condicións expresadas en devandita licenza (recoñecemento, compartir igual).

Ofrecen capacitación en materia de seguridade TIC para pais, nais, titores e educadores de menores de idade, incluíndo monográficos para primaria e secundaria, unidades didácticas por niveis e xogos e actividades.

Estes recursos están publicados por INTEF na comunidade de aprendizaxe Seguridade TIC e menores de idade para educadores e abordan as seguintes áreas temáticas:

Xestión da privacidade e da identidade dixital

Suplantación de identidade

Grooming

Ciberacoso escolar (Ciberbullying)

Sexting

Mediación parental

Comunidades perigosas en liña

Tecnoadicciones

Protección ante virus e fraudes

Netiqueta: comportamento en liña

Acceso a contidos inapropiados

Mediación parental

Recursos sobre saúde no Espazo Procomún Educativo

Son recursos seleccionados na convocatoria

O corpo humano

A educación física na ESO

O xardín dos aromas

Recursos elaborados por o CEDEC (Centro Nacional de Desenvolvemento Curricular en Sistemas non Propietarios)

Guía Saber estudar: enfocada á orientación familiar e convivencia na escola. Ofrece a pais e alumnos técnicas de estudo, resolución de dificultades que xurdan en ámbito escolar, colaboración pais-centros educativos, apoio en clase ao estudo. Os contidos desta guía se desglosan en 5 módulos:

Pais…e educadores

Como estudar

O meu fillo sabe estudar?

Dificultades e suspensos

Razóns para estudar

A guía ten como complemento toda a colección de vídeos nos que participan pais/nais, alumnado, docentes e avós/as do centro no que se fixo a produción (IES “Enrique Díez Canedo”).

Guía de Redes Sociais para familias: está finalizada a primeira versión e contémplase unha próxima actualización.

Guía de Atención á diversidade: as súas unidades están enfocadas á divulgación e o coñecemento de docentes e pais e nais sobre temas de saúde, desenvolvemento psicolóxico e orientación familiar.

Do “mago rosa” a “Ranilda”, as pezas gañadoras do OUFF Escola

November 8, 2016, 2:18 am

≫ Next: Espertarse varias veces na noite é nefasto para o teu estado de ánimo e o teu cerebro

≪ Previous: Recursos educativos de Apoio á Familia

$

0

0

Botóns

O certame de cine escolar do Festival Internacional de Cine de Ourense, o OUFF Escola, é unha cita xa consolidada que chega con excelente saúde á súa VII edición. Disto dan testemuña os 120 traballos presentados ao concurso, nos que se involucraron 3.400 estudantes de educación infantil, primaria e secundaria.

Aquí podedes gozar de todos os traballos premiados:

Categoría de infantil e primaria
1ºPremio
CEIP Plurilingüe Otero Novas pola curta de animación “O mago rosa” (que obtén deste xeito o seu segundo recoñecemento, pois fora tamén distinguida no certame Nós tamén creamos! da Secretaría Xeral de Política Lingüística)
“O mago rosa” pode verse directamente neste vídeo da web da CRTVG

2ºPremio
O segundo premio recaeu en “Ranilda”, do CEIP A Lama

RANILDA HD from CEIP A LAMA on Vimeo.

Mellor guión
CEIP Torre Illa por “A chave dos 6000 presos”.

Categoría “Demais niveis de ensino non universitario”
1º premio 
O filme do CPI Virxe da Saleta “Os xeranios do señor Alfonso”.

2º Premio
O segundo premio recaeu no IES Chamoso Lamas polo traballo “Sons do camiño”

Sons no camiño, IES Manuel Chamoso Lamas (O Carballiño), Cinema en curso 2015-2016 from Cinema en curs on Vimeo.

Mellor guión 
O CPI Antonio Failde por “O capitán penedo”.

Ademais, o xurado decidiu outorgar mencións especiais aos traballos presentados polos seguintes centros educativos: CEIP Plurilingüe A Pedra, CEIP Coirón Dena, CEE Vilagarcía de Arousa e IES do Camiño.

Impulsar o uso da lingua galega
O certame de cinema OUFF Escola nace co obxectivo de impulsar o uso do idioma galego entre a mocidade, coñecer a visión desta sobre a súa contorna sociocultural e fomentar a creatividade audiovisual e o traballo en equipo, nunha linguaxe atractiva para o alumnado, que contribúa a xerar un espírito crítico.

Este certame pretende, así mesmo, potenciar o uso das tecnoloxías da información e da comunicación nos centros de ensino e crear un espazo de referencia para a mostra do audiovisual feito nas aulas. Esta iniciativa encádrase como ferramenta dentro da Directiva Europea de Alfabetización Mediática, que procura dar formación á mocidade sobre o coñecemento e a avaliación do audiovisual.

OUFF Escola está organizado pola Concellaría de Cultura e Normalización Lingüística e o Festival de Cine Internacional de Ourense (OUFF), en colaboración coa Secretaría Xeral de Política Lingüística.

Espertarse varias veces na noite é nefasto para o teu estado de ánimo e o teu cerebro

November 8, 2016, 2:33 am

≫ Next: Aprender ao revés é máis efectivo

≪ Previous: Do “mago rosa” a “Ranilda”, as pezas gañadoras do OUFF Escola

$

0

0

Jennifer Delgado Suárez - Rincón de la psicología

O soño é un asunto serio, ou polo menos debería selo. De feito, hai quen se irritan e enfadan moitísimo cando non logran durmir ben ou lles espertan a metade do soño. O curioso é que non se trata dun enfado “consciente” senón dun profundo malestar que se experimenta a nivel case visceral. Agora a ciencia explica que sucede no teu cerebro cando te espertas varias veces pola noite e por que che sentes tan irritable ao día seguinte.

Menos horas de vez é mellor que máis horas con espertares frecuentes

Investigadores da Facultade de Medicina da Universidade Johns Hopkins recrutaron a 62 persoas sas e dividíronas en tres grupos experimentais de soño. Un primeiro grupo podía durmir durante tres noites sen interrupcións, un segundo grupo debía irse á cama máis tarde durante ese tres noites e a un terceiro grupo espertábaselles oito veces ao longo da noite. O obxectivo era analizar como influirían ese tres condiciones de soño no estado de ánimo ao día seguinte. 

Así os investigadores comprobaron que durante a primeira noite, tanto as persoas que se deitaron tarde como aquelas que se espertaron varias veces, mostraban un empeoramento do estado de ánimo, sentían máis irritables e estaban máis enfadadas. 

Con todo, a partir da segunda noite produciuse un cambio. As persoas que se deitaron tarde reportaron unha melloría no estado de ánimo do 12% en comparación co primeiro día, indicando que o seu organismo se estaba adaptando ao cambio. No entanto, quen se espertaron varias veces pola noite mostraron un empeoramento do 31%. Estes resultados mantivéronse ao terceiro día.

Por que é tan daniño espertarse varias veces?

Os investigadores sinalan que o noso organismo se pode afacer durmir durante menos horas, pero que a fragmentación do soño é moi prexudicial para o noso estado de ánimo.

De feito, debemos lembrar que durante o soño unha parte do noso cerebro mantense moi activa, eliminando as sustancias de refugallo do metabolismo diúrno e reorganizando na memoria as experiencias que vivimos durante o día. No entanto, as zonas que máis utilizamos mentres estamos espertos, descansan. O soño é unha oportunidade para recargar o noso esgotado cerebro.

Obviamente, cando nos espertamos varias veces ao longo da noite o noso cerebro non ten a oportunidade de progresar a través das diferentes fases de soño para obter o descanso que necesita. Por iso, ao levantarnos podemos sentirnos esgotados, aínda que haxamos "durmido" as 8 horas regulamentarias.

De feito, estes investigadores comprobaron que as persoas que se espertaban varias veces na noite tiñan períodos máis curtos de soño profundo de onda lenta, que é precisamente o máis reparador e o momento que o noso cerebro aproveita para “desconectarse” do corpo.

Obviamente, esa fragmentación do soño repercutirá no noso estado de ánimo. Os investigadores notaron que as persoas que non lograban descansar ben non só sentíanse máis esgotadas mentalmente e sen enerxía senón que tamén respondían con maior irritabilidad e reducíanse os seus sentimentos de simpatía e amabilidade cara aos demais.

Que ocorre no teu cerebro cando non dormes?

Cando non durmimos ben se produce un aumento da actividade da amígdala, a cal desempeña un rol fundamental na activación de emocións negativas como a ira e a agresividade. Á vez, prodúcese unha “desconexión” da amígdala coas áreas corticales, como o córtex do cíngulo anterior, que son as que nos permiten regular as nosas respostas emocionais.

De feito, outro estudo moi interesante realizado na Universidade de Tel Aviv bríndanos novas pistas sobre o que sucede no cerebro cando non durmimos. Estes investigadores recrutaron a un grupo de persoas e pedíronlles que pasasen unha noite enteira sen durmir. Ao día seguinte realizaron un test de atención no que aparecían imaxes de contido emocional neutro, positivo ou negativo.

O curioso foi que as persoas que non durmiran fixábanse máis nas imaxes negativas e mostraban unha actividade inusualmente elevada da amígdala, a cal se activaba mesmo ante os estímulos neutros. Isto significa que cando non durmimos ou nos espertamos varias veces na noite perdemos a capacidade de ser obxectivos e reaccionamos ante os estímulos coma se fosen unha ameaza, aínda que non o sexan.

É por iso que despois dunha mala noite de soño, estamos tan irritables e enfadados, e resúltanos moi difícil controlar as nosas reaccións. Por tanto, será mellor que non che tomes o soño a treo. O teu cerebro necesita descansar.

Aprender ao revés é máis efectivo

November 9, 2016, 1:33 am

≫ Next: O método DOMAN para potenciar a aprendizaxe

≪ Previous: Espertarse varias veces na noite é nefasto para o teu estado de ánimo e o teu cerebro

$

0

0

A metodoloxía Flipped Classroom, na que se aprende a teoría en casa e realizanse proxectos en clase, crece en España.

Ana Torres Menárguez - El país

A sensación de novidade que produce calquera estímulo tende a desaparecer despois de 10 minutos. Con esa idea na cabeza, Jon Bergmann (Chicago, 1964), recoñecido en 2002 por a Casa Branca como o mellor profesor de Estados Unidos de matemáticas e ciencias, rompeu coa metodoloxía de ensino tradicional. Deixou de basear as súas clases nun discurso para non aburrir aos seus alumnos e puxo en marcha o chamado Flipped Classroom (en español, clase investida). A partir de 2007, os estudantes de química do instituto Woodland Park de Colorado empezaron a consumir a teoría en casa -con vídeos curtos feitos polo propio Bergmann- e a dedicar o tempo da clase a resolver dúbidas, investigar ou traballar por proxectos.

A vantaxe principal de o Flipped Classroom, segundo Bergmann, é que resulta máis efectivo porque o profesor adáptase aos diferentes ritmos de aprendizaxe e ningún dos estudantes queda atrás. “Nunha aula tradicional, o profesor conta unha información que para algúns será moi fácil de procesar e para outro non. Logo van a casa a facer os deberes e os que teñen uns pais con coñecementos da materia, sempre salguen gañando. Este método permite que en clase cada alumno reciba o que necesita”, explica Bergmann ao PAÍS. A revolución deste método pedagóxico é non dar por feito que todos os alumnos van avanzar á mesma velocidade. “É unha aposta pola personalización e unha cruzada contra a estandarización”, apunta Bergmann.

Desde que en 2012, Bergmann e o seu colega Aaron Sams, tamén profesor de Secundaria, publicaron o best seller Flip your Classroom, a metodoloxía replicouse por todo o mundo e aínda que non existen datos oficiais, na actualidade máis de 20 universidades están a investigar as vantaxes da súa aplicación, segundo datos da web Flipped Global Iniciative. As conclusións máis contundentes dalgúns destes estudos inciden en que os estudantes son máis activos en clase, os profesores están máis motivados e, nalgúns casos, os alumnos obteñen mellores resultados nos exames.

Este método non é novo. Nos setenta o pedagogo estadounidense Benjamin Bloom considerou erróneo dedicar a maior parte do tempo das clases a escoitar unha lección e deixar o máis creativo para casa. Segundo este teórico, é precisamente esa parte da aprendizaxe a máis complicada e a que require dun guía especializado, neste caso, o profesor. Máis tarde, en 1990 Eric Mazur, decano de Física Aplicada de a Universidade de Harvard, tamén apostou contra o monólogo do profesor e o estudante pasivo e acuñou o termo peer instruction(en español, aprendizaxe entre pares), para defender unha fórmula máis interactiva na aula.

Pero é o Flipped Classroom a nomenclatura que aparece hoxe nas listaxes asociadas a innovación educativa e novas metodoloxías. “O mellor deste modelo pedagóxico é que mellora a relación profesor-alumno”, defende Bergmann. Dividir aos estudantes en grupos, porlles a traballar sobre o contido visualizado en casa, a debater e a crear mentres o profesor resolve dúbidas e failles de guía, ese o punto que multiplica o número de interaccións e permite aos estudantes que van por diante explicar ao resto e, á vez, afianzar os coñecementos. “Cando os profesores non están de pé fronte aos seus alumnos simplemente falando e poden circular pola clase, a relación cambia por completo”. Segundo unha enquisa realizada en 2012 a 453 profesores de Secundaria en Estados Unidos que usaran Flipped, o 80% informou dunha mellora na actitude dos estudantes e o 99% asegurou que o volvería a usar o curso seguinte.

“Os estudantes son autónomos, son os responsables da súa aprendizaxe sempre coa axuda do profesor. Iso actívalles, failles implicarse”, engade Bergmann, pai de tres nenos e asesor de TED Education, rede de charlas sobre innovación educativa. O autoaprendizaje prodúcese cando os nenos aprenden a tomar as súas propias notas mentres ven os vídeos en casa, pero o profesor debe ensinarlles a facelo e dedicar un tres semanas a iso. Na wed Flipped Global Iniciative pódense seguir cursos online nos que Bergmann mostra como facelo.

Raúl Santiago, profesor de didáctica de a Universidade da Rioxa, é o principal impulsor de Flipped Classroom é España. En 2012, puxo en marcha un proxecto de investigación para atopar fórmulas que mellorasen a aprendizaxe dos seus alumnos de Maxisterio e deu con este método. Creou a web theflippedclassroom.es na que máis de 80 profesores españois de primaria, secundaria e Universidade publicaron máis de mil entradas sobre os seus experencias na aula, os seus consellos e ferramentas. Esta rede aglutina a investigadores de universidades como a Complutense de Madrid, a Universidade de Vigo ou a UNED, entre outras.

Na súa investigación É o Flipped Classroom un modelo pedagóxico eficaz?,publicada en 2015, facían referencia a unha enquisa realizada a 186 estudantes españois de primaria, secundaria e bacharelato de 10 centros educativos de diferentes comunidades autónomas que seguiran a clase investida durante, polo menos, un cuadrimestre. Preto do 85% dos alumnos asegurou que este método lles brindaba máis posiblidades de elixir o tipo de material que mellor se axustaba á súa forma de aprender e, tamén, de traballar ao seu ritmo. Case un 90% deles destacou que aumentaran as súas posibilidades de participar na resolución de problemas e mellorara o seu pensamento crítico. Máis do 90% afirmou que a aprendizaxe era máis activo.

Para Raúl Santiago, o máis complicado á hora de polo en práctica é o cambio de mentalidade que require por parte do profesor. “O seu rol cambia, xa non teñen a tixola polo mango. A clase xa non vira ao redor da súa explicación, e ademais están afeitos a que as súas palabras se repliquen no exame”.

Leticia Serna é profesora de primaria do Colexio Escolapias Carabanchel desde fai 11 anos. Os últimos dous pasouse a o Flipped. “A escola peca de ir por detrás. Aplicar novas metodoloxías é porse ao ritmo da sociedade”, explica. O principal inconveniente da clase maxistral, conta, é que non chega a todos. “Agora teñen unha hora para preguntarme o que queiran, é un bombardeo de inquietudes. A vantaxe é que están máis motivados, pensan máis e toman máis decisións”, unhas prácticas que están máis aliñadas co seu futuro laboral.

Serna formouse grazas a un curso online impartido por o Instituto Nacional de Tecnoloxías Educativas (INTEF), dependente de o Ministerio de Educación. No colexio no que traballa, xunto a outros 11 en diferentes autonomías, están a adoptar o Flipped grazas ao asesoramento de MT Grupo, a única empresa de innovación educativa española dentro da rede Flipped Learning, que xa formou a máis de 1.500 profesores desde 2013.

O método DOMAN para potenciar a aprendizaxe

November 10, 2016, 2:23 am

≫ Next: 100 preguntas sobre sexualidade adolescente

≪ Previous: Aprender ao revés é máis efectivo

$

0

0

Celia Rodríguez Ruiz - educapeques

O Método Doman baséase nos coñecementos do desenvolvemento cerebral e trata de aproveitar ao máximo a capacidade natural e espontanea de aprendizaxe, co obxectivo de desenvolver ao máximo as posibilidades do neno/a. A finalidade do método é lograr o desenvolvemento integral da persoa en todos os seus ámbitos: intelectual, físico, emocional e social.

Glen Doman e a creación dun método de aprendizaxe baseado no desenvolvemento cerebral

Os métodos Doman, xorden fai máis de 50 anos, grazas ao traballo e as investigacións dun grupo de neurólogos e especialistas, dirixidos polo doutor Glenn Doman. Este equipo traballaba no tratamento de nenos/as con lesións cerebrais. Considerábase que estes nenos/as non podían completar o seu desenvolvemento san, xa que parte das súas neuronas están mortas. Doman e o seu equipo, elaboran unha teoría sobre o desenvolvemento cerebral: durante os primeiros anos de vida, a plasticidad neuronal é impresionante, prodúcense tódalas conexións neuronais, que son as claves do desenvolvemento de procesos e habilidades complexos. Doman, traballa sobre esta base, considerando que si ben, é certo que hai neuronas mortas, aínda quedan neuronas vivas, e coa estimulación adecuada nunha idade temperá, estas neuronas poden aprender e establecer as conexións necesarias para facer a función das neuronas que xa non están. Seguindo esta idea, conseguiron importantes avances en nenos e nenas con parálise cerebral, demostrando que nenos/as con só a metade da cortiza cerebral viva, podían lograr un desenvolvemento físico e intelectual igual e mesmo superior ao dos nenos/as sans.

Ao comprobar estes avances, Doman dá un paso máis e decide aplicar o seu método e coñecementos para o resto de nenos e nenas e potenciar deste xeito a súa capacidade de aprendizaxe.

Método Doman

O método Doman baséase no desenvolvemento e funcionamento cerebral. A evidencia científica demostra que a aprendizaxe e desenvolvemento (intelectual, físico, social e emocional); consiste no establecemento de conexións neurológicas que son as que fan posible o coñecemento e determinan o nivel de intelixencia. As conexións, son os camiños que unen as neuronas, cantas máis conexións realice o cerebro, máis funcións poderanse realizar e con maior axilidade, por tanto máis intelixente será o cerebro e maior será a capacidade de aprendizaxe. Estas conexións son creadas nos primeiros 7 anos da nosa vida. Para que estas se produzan, é necesario que a mente do neno/a sexa estimulada a través de estímulos externos. A xenética pode axudar, o neno/a xeneticamente intelixente necesita menos estímulos para crear una mesma conexión. Con todo, calquera neno/a pode alcanzar as mesmas capacidades, proporcionando unha rica estimulación en calidade e cantidade. O fin e o procedemento en si mesmo, é estimular o cerebro para axudarlle a crear conexións neuronais, cantas máis mellor.

O programa do Método Doman

Os programas do método Doman baséanse en inputs, ou entradas de información que se deben presentar ao neno/a. Este ira dando un output, ou saída de información como demostración de que conseguiu procesar a información e crear un contido relacionando con información previa. Os inputs, son os estímulos que proporcionamos ao cerebro, para favorecer o seu desenvolvemento, estes estímulos teñen que ser adecuados en canto a intensidade, frecuencia, duración, concreción e claridade. Si o método (estímulos) usado se apoia e basea no proceso de desenvolvemento neurológico do cerebro, ao neno/a encantaralle aprender, gozará do proceso, xa que o fará de maneira natural. O método Doman se subdivide en :Programa de Lectura, Programa de Intelixencia, Programa Musical, Programa de Matemáticas, Programa de Escritura, Programa de Excelencia Física, Programa de Segundo Idioma como lingua estranxeira.

Os Bits de Intelixencia

O método Doman, emprega como estímulos os chamados Bits de Intelixencia. Un Bit de Intelixencia é calquera estímulo (información) concreto que o cerebro pode procesar por calquera das súas vías sensoriais: auditiva (palabra, son), visual (palabra escrita, imaxe, etc.), táctil (formas, texturas, peso,…), olfativa e gustativa.

Os Bits de Intelixencia agrúpanse en categorías, xa que favorece a formación de conexións neuronais. As categorías clasifícanse segundo a rama do coñecemento ao que pertencen: zoología, botánica, fisiología, tecnoloxía, matemáticas, lingua, etc…Dentro de cada rama selecciónanse unidades básicas de información en función da idade e nivel de desenvolvemento dos nenos/as e os seus intereses. As características de un Bit de Intelixencia, para que funcione como estímulo han de ser:

• Novo. Representa algo que o neno/a descoñece. As imaxes que o neno/a coñece, non son bits.
• O bit debe mostrar un só dato simple e concreto.
• É imprescindible captar a atención do neno/a, para iso a intensidade ten que ser superior aos seus limiares de percepción (boa calidade e tamaño)

Como se traballa cos Bits de Intelixencia

Uns días antes de comezar o traballo, escollemos cinco grupos de cinco Bits e anunciaremos aos nenos/as que nuns días imos pasalo xenial cun xogo.

Comezamos o traballo cos Bits:

• Elimina toda distracción. Escolle un espazo libre de estímulos distractores.
• Proporciona un ambiente lúdico. E explica aos nenos e nenas que deben prestar atención e manterse en silencio. Atopa un modo divertido de mostrar os Bits aos nenos/as.
• Anuncia a primeira categoría e presenta os Bits un a un. Faino rapidamente, non máis dun segundo por Bit e sen intervalo de tempo entre eles. Faino con entusiasmo e alegría.
• Deixa uns momentos entre un grupo de bits e o seguinte. Mostras o segundo grupo do mesmo xeito.
• Facemos o mesmo ata que terminamos de presentar todas as categorías.
• Finaliza a sesión encomiando aos nenos e nenas e reforzando a súa conduta e a actividade.
• Repetiremos a sesión durante varios días. Aumentando paulatinamente o número de Bits e de grupos.

Trucos para aplicar o método Doman

O método Doman apóiase en importantes principios pedagóxicos: a aprendizaxe natural adecuado ao desenvolvemento cerebral, a aprendizaxe de carácter lúdico, participación activa do suxeito que aprende na creación das súas aprendizaxes. Para que o programa sexa efectivo e respéctense estes principios, debemos seguir uns trucos fundamentais:

• Sesións moi moi breves, para que o neno/a non se canse e quede con ganas de máis.
• Nunca examinar aos nenos/as. Eles están a aprender o que lles ensinamos.
• Regúlaa clave é o goce na aprendizaxe. O neno/a ten que divertirse.
• Cumpre de maneira estrita as rutinas do método: forma, tempos e método de presentación dos bits. O método baséase na repetición.
• Coida os bits, que cumpran as características para ser un estímulo adecuado en canto a calidade e cantidade.

Bits de intelixencia

• Bits de intelixencia para nenos de 3 años.
• Bitspara menores de duos años.
• Bits de Lourdes Giraldo.
• Bits de intelixencia
• Triniblog
• Familia y cole

---

100 preguntas sobre sexualidade adolescente

November 11, 2016, 1:31 am

≫ Next: Que pasaría si no canto de castigar aos nenos, lles ensinásemos a meditar?

≪ Previous: O método DOMAN para potenciar a aprendizaxe

$

0

0

La Tercera

Sebastián Peña, médico salubrista e editor do libro 100 preguntas sobre sexualidade adolescente, que lanzou a Municipalidade de Santiago, analiza as percepcións dos adolescentes sobre esta materia e refírese á controversia que xerou a publicación, polo seu explícito contido. 

En que situación atópanse os mozos fronte á sexualidade?

Teñen moitas dúbidas, o cal é natural, pero tamén hai moita información e eles non saben ben como elixila. A diferenza de cando un era adolescente, agora en internet hai infinitas fontes de información, pero saber cal está validada por expertos, baseada en evidencias, é difícil.

Que se debe facer respecto diso?

Faltan instrumentos, como este libro, e falta diálogo. Tamén ferramentas baseadas en evidencia para  os adolescentes.

Por iso elaborárono?

O libro está articulado sobre unha política municipal de fortalecer a educación sexual nos establecementos públicos. Hai un programa de educación sexual integral, no cal se capacitou a profesores de educación básica e media, e que se está incorporando no currículo dos estudantes. O libro tivo unha ampla difusión, está nas redes sociais e hai moita xente dialogando sobre isto. Iso é bo.

Como se seleccionaron as preguntas?

Desde 2014 realizáronse preto de 180 talleres de saúde sexual e reprodutiva en liceos da comuna. Ao terminar, pasábase a unha caixa de correos onde os alumnos puñan preguntas. Usouse unha metodoloxía de priorización, porque moitas eran repetidas, e tamén participou o comité editorial adolescente, que son 13 estudantes de 10 liceos da comuna. Así, das 250 deixáronse 100. Non censuramos ningunha, pasámosllas en forma íntegra aos expertos para que lles desen resposta. 

Que lle parecen as reaccións que xerou?

Chile é un país conservador e a sexualidade é tabú. En adolescentes, este tema o é aínda máis. Con todo, segundo a última enquisa do Injuv, o 26% dos adolescentes aos 15 anos xa tivo a súa primeira relación sexual. E esta cifra sobe ao 43% cando se pregunta aos mozos de 18. Este é un tema do cal non se fala moito, pero é unha realidade que non se pode negar. 

Sorprendéronlle as críticas que se levantaron, respecto dalgúns contidos do material?

Si. Sorprendeunos. Ninguén llo esperaba no equipo editorial, pero é saudable, como país, ter unha discusión así, e que este debate chegue á axenda pública. O posicionamento deste tema, que non estaba en discusión, parécenos positivo.

O goberno apoiou a publicación…

E parécenos moi ben. O libro e as estratexias que están a desenvolver as direccións de Educación e Saúde municipal están aliñadas coas políticas ministeriais. Usamos as mesmas técnicas de atención de adolescentes e temos unha comunicación fluída cos encargados do servizo de saúde.

Descargar

Máis apuntamentos sobre sexualidade

Que pasaría si no canto de castigar aos nenos, lles ensinásemos a meditar?

November 14, 2016, 2:24 am

≫ Next: Webs para aprender máis sobre a diabetes

≪ Previous: 100 preguntas sobre sexualidade adolescente

$

0

0

Rincón de la psicología

Cando os nenos se portan mal, se lles castiga. Así se fai no fogar e así se fai nos colexios. Así se fixo desde sempre e así se segue facendo. Con todo, si queremos que as cousas cambien, si queremos que a sociedade mellore, quizá deberiamos cambiar a nosa forma de educar. E iso é precisamente o que se propuxo a escola primaria estadounidense “Robert W. Coleman”, os seus mestres non castigan aos nenos senón que lles propoñen algo diametralmente diferente: meditar. O centro educativo, que se atopa en Baltimore, creou unha “Sala Mindful”, onde acoden todos os nenos, tamén aqueles que tiveron comportamentos disruptivos. Unha vez alí, no canto de reprenderlles, anímaselles a respirar e meditar, a reencontrar a calma, tranquilizarse e reflexionar sobre o ocorrido. 

Este proxecto foi creado en conxunto con “Holistic Life Foundation”, unha fundación que pasou máis dunha década ofrecendo programas extraescolares holísticos para os nenos. De feito, o seu director afirma que aínda que pode parecer imposible que os nenos senten a meditar en silencio, fano sen dificultades. 

Por outra banda, o director do colexio afirma que desde que puxeron en marcha este proxecto, os estudantes melloraron moito o seu comportamento e xa non foi necesario recorrer aos castigos ou ás suspensións escolares.

Os incribles beneficios da meditación mindfulness para os nenos

A meditación mindfulness existe desde fai miles de anos, aínda que só agora o mundo occidental está redescubriendo os seus beneficios. De feito, está técnica xa se introduciu en moitas terapias psicolóxicas e aos poucos tamén vai gañando terreo na educación.

Comprobouse que este tipo de meditación mellora a atención, polo que é ideal para os nenos con déficit de atención e hiperactividade. Tamén reduce a tensión, fomenta a empatía e potencia o autocontrol emocional, polo que se recomenda nos nenos que sofren un trastorno oposicionista desafiante ou que mostran condutas agresivas.

Isto débese a que a meditación mindfulness provoca cambios a nivel cerebral, sobre todo nas rexións vinculadas coa atención, o procesamiento da información sensorial, o pensamento e a toma de decisións.

Nun estudo realizado na Universidade de Harvard apreciouse que estas áreas da cortiza cerebral mostran un engrosamiento cando se practica a meditación mindfulness, o cal se adoita alcanzar de maneira natural só co paso dos anos. Isto significa que algunhas zonas do cerebro desenvólvense máis rápido cando se medita, polo que é unha ferramenta moi poderosa para estimular a maduración cerebral nos nenos.

Por outra banda, un metaanálisis realizado por psicólogos da Universidade de Chicago que incluíu os datos de 270.034 nenos de 213 escolas nas que puxeran en marcha programas de meditación mindfulness, chegou á conclusión de que esta técnica non só melloraba as súas habilidades sociais e emocionais senón tamén a súa desempeño académico, nunha media de 11 puntos.

Estes resultados non son casuais. De feito, comprobouse que a meditación mindfulness tamén incrementa a densidade de materia gris no hipocampo, unha zona estreitamente vinculada coa memoria e a aprendizaxe. Por tanto, non é estraño que os nenos que aprenden a meditar tamén melloren a súa aprendizaxe.

Meditación midnfulness: O antídoto para a tensión que xera a vida moderna

A meditación mindfulness non é simplemente unha técnica, non implica sentar aos nenos a meditar durante un intre e despois esquecerse do asunto, implica asumir un estilo de vida diferente e comprender que os nenos necesitan ser felices, non ser os mellores, que necesitan xogar e ter un ritmo de vida máis relaxado, no canto de sentirse presionados constantemente por obter boas cualificacións. Por iso, a meditación pode converterse nunha especie de antídoto contra moitos dos problemas modernos. Os pais e mestres poden usala para:

- Ensinarlles a manterse acougados, no canto de perder o control

- Ensinarlles a estar plenamente presentes, no canto de ter a mente noutra parte

- Ensinarlles a gozar das pequenas cousas, no canto de apostar unicamente pola tecnoloxía

- Ensinarlles a ser empáticos e compasivos, no canto de distantes e egoístas

- Ensinarlles a mirar dentro de si, para que sexan máis conscientes e responsables, no canto de deixar que miren continuamente cara a fóra en busca de culpables

- Ensinarlles a baixar o ritmo cada vez que sexa necesario, no canto de empuxarlles a perseguir o "éxito" 

3 exercicios para desenvolver unha actitude mindfulness nos nenos

Para desenvolver unha actitude mindfulness nos nenos, é importante que os adultos sexan pacientes e perseverantes. Cando se trata de nenos pequenos, de 4 ou 5 anos, tan só 5 minutos ao día de "meditación" serán suficientes. Cando sexan maiores podedes dedicarlle a esta actividade uns 15 minutos ao día.

Recoméndase pola en práctica sempre á mesma hora, polo menos tres días á semana e nun lugar tranquilo, onde non vos interrompan. A idea é propor a actividade baixo unha perspectiva interesante e divertida. Tamén é importante pedirlle ao neno que conte as súas sensacións ao terminar o exercicio. Obviamente, é fundamental non xulgarlle porque todas as experiencias son válidas. De feito, é normal que algúns días estea máis disperso e desconcentrado que outros, non se lle debe criticar nin reprender.

1. Técnica "Os Astronautas"

O obxectivo desta técnica é que os nenos aprendan a concentrarse no momento presente, con todos os seus sentidos. Para logralo, diraslle que ides xogar a ser astronautas que visitan outros planetas. El será o terrícola e ti o extraterrestre.A continuación, dálle unha froita e pídelle que a experimente con todos os sentidos, coma se nunca a viu. É importante que non se lle escapen os detalles porque a súa misión intergaláctica consiste en describirlle esa froita a un extraterrestre que non sabe que é e quere replicala no seu planeta. 

2. Técnica "Parte Meteorolóxico"

Neste caso, o obxectivo é potenciar a conciencia emocional do neno, facendo que gañe en introspección. Só tedes que sentarvos e pechar os ollos, para descubrir como sentides nese momento. Ao principio podes axudarlle preguntándolle "Que tempo está a facer alí dentro?" Si sente relaxado e tranquilo pode dicir que brilla o sol, si está preocupado pode indicar que hai nubes e si sente moi tenso, que está a piques de caer un ballón.

A idea é que observe o "tempo" que fai no seu interior, desde unha postura desapegada. Aproveita para explicarlle que os estados de ánimo cambian como o tempo e que non ten sentido aferrarse a eles. Debe aprender a observar, comprendelos e deixalos pasar. Verás que a medida que practicades, o neno irá engadindo máis detalles ao seu "tempo" interior, o cal é sinónimo de que está a ampliar a súa conciencia emocional.

3. Técnica "Como unha Ra"

O obxectivo desta técnica é lograr que o neno aprenda a respirar profundamente e comece a dar os primeiros pasos na meditación mindfulnes. Podes empezar explicándolle que imitaredes á ra, un animal que pode dar grandes saltos pero tamén pode quedar moi quieta, observando o que sucede á súa ao redor, sen reaccionar de inmediato. 

Pídelle que respire como a ra, tomando lentamente o aire polo nariz mentres infla a barriga e soltándoo moi suavemente pola boca, mentres se desinfla. Así sentados, a ra non se deixa arrastrar polos miles de ideas que cruzan pola súa mente senón que se concentra no movemento da súa barriga mentres respira. Desta forma ensínaslle autocontrol e, de paso, axúdaslle a respirar adecuadamente, non de forma entrecortada, como adoitamos facer.

Webs para aprender máis sobre a diabetes

November 14, 2016, 6:23 am

≫ Next: Isto non é amor: como detectar os malos tratos nunha relación adolescente

≪ Previous: Que pasaría si no canto de castigar aos nenos, lles ensinásemos a meditar?

$

0

0

ENIAC

O 14 de novembro é o día Mundial da Diabetes e por iso desde ENIAC queremos ofrecer unha serie de recursos para coñecer máis sobre esta enfermidade. Tanto si es unha das tantas persoas afectadas por esta enfermidade, coma se queres dar a coñecer aos teus alumnos máis sobre ela aquí tes unha serie de páxinas webs.

A páxina Fundacióndiabetes ten multitude de recursos que van desde entrevistas, infografías, enlaces até consellos. Aquí podemos aprender moito sobre esta enfermidade.

En diabetes-cidi os profesores poden atopar recursos por exemplo vídeos, algúns dos cales están protagonizados por famosos debuxos como Caillou, que serven para explicarlle a diabetes aos máis pequenos; tamén aparecen Apps para os móbiles ou tablets que achegan esta enfermidade a todos de maneira máis fácil e rápida; os libros e cómics tamén teñen o seu oco.

Para ilustrar e explicar nas aulas aos nenos que é a diabetes, como se produce e cal é o tratamento, temos un pdf que se pode descargar e que serve para profesores, pais e nenos.

A Junta de Andalucía ten unha sección chamada Escuela de Pacientes onde aparece información de distintas enfermidades entre elas a Diabetes. Hai vídeos, que é un dos mellores recursos para captar a atención das persoas, guías informativas, enlaces de interese, etc.

Isto non é amor: como detectar os malos tratos nunha relación adolescente

November 15, 2016, 1:21 am

≫ Next: Libros para construir botellas da calma

≪ Previous: Webs para aprender máis sobre a diabetes

$

0

0

Beatriz García Manso - El mundo

No alto dun edificio en ruínas unha mañá apareceu a pintada 'Ámoche, Laura' xunto a un corazón burdamente grafiteado. Ás amigas dela pareceulles un xesto moi romántico e até a envexaron. Pasaron meses ata que se decataron de que aquela foi a maneira que tivo el de pedirlle perdón pola primeira puñada. A Laura tamén lle gustou a mensaxe e non só perdooulle, senón que se namorou máis aínda: "Pensaba que se había arriscado moito para escribir iso alí arriba e que debía de quererme de verdade". Tardou aínda moitas malleiras en darse conta de que aquilo non era amar e de que alí a única que se xogaba a vida era ela.

Entón Laura tiña 15 anos e el era o seu primeiro amor. É unha das mozas das que falan as estatísticas, que alertan do aumento dos casos de violencia machista entre adolescentes. Segundo o Consello Xeral do Poder Xudicial, en 2015 pasaron polos tribunais 162 menores de 18 anos, un cada dous días. E no 90% dos casos os xuíces consideraron probado os malos tratos. Máis motivos de preocupación: unha de cada catro menores asegura padecer violencia psicolóxica por parte da súa parella ou expareja nos últimos 12 meses e, segundo recolle o INE, ao longo do ano pasado 637 mozas requiriron unha orde de protección ou medidas cautelares por malos tratos. 909 máis si contamos tamén ás de 18 e 19 anos (o 10% máis que en 2014).

O Informe Anual da Fundación Anar de Axuda a Nenos e Adolescentes en Risco sinala que desde 2009 multiplicouse por 10 o número de chamadas de menores por  violencia de xénero. E estes casos son só a parte visible dun problema que queda na súa maior parte silenciado por medo, por falta de información sobre que facer e a quen acudir e, sobre todo, porque a maioría non recoñece como violencia algúns comportamentos que se normalizaron entre os rapaces.

Os expertos de Anar constatan con inquietude como se banalizan as condutas violentas na contorna no que crecen moitos nenos e adolescentes. "Observan que as parellas en xeral discuten e teñen desencontros, e supoñen que a violencia é inevitable nas relacións. E isto chega a suceder até tal punto que identifican unha conduta de acoso ou unha agresión como amor, preocupación ou interese pola persoa agredida, en lugar de consideralo unha mostra de desamor e intento de dominio e manipulación", recollen no seu informe.

Os alumnos de 4º da ESO do instituto do pobo madrileño de Villa del Prado participan nunha xornada informativa organizada polo Punto mancomunado de o Observatorio de Violencia de Xénero Os Piñeirais, auspiciado pola Comunidade de Madrid. Paula Roldán, psicóloga responsable da área de sensibilización da Fundación Luz Casanova, convida os rapaces a reflexionar sobre o que entenden por amor. Teñen claro que o agarimo, a confianza e o respecto son básicos nas parellas saudables, e que a violencia, os insultos, as mentiras, a manipulación e o machismo resultan comportamentos propios dunha relación tóxica. Coñecen a teoría, pero nas súas certezas empezan a aparecer gretas cando a psicóloga expón, por exemplo, o asunto dos celos ("Ser un pouco celoso non está mal", di unha alumna) e do control ("Si a el moléstalle como viches a súa noiva, o problema teno el. O seu corpo é seu e pode porse o que queira", opina outro alumno, pero unha compañeira rebátelle: "Home, si a el séntalle mal que leves iso e a ti impórtache el, tampouco pasa nada porque te cambies"). E por esas fendas de transixencia é por onde empezan a coarse o sometemento e o dominio.

Segundo o CIS, o 33% dos menores considera aceptable ou inevitable que un mozo controle os horarios da súa parella, que lle impida ver a certas persoas ou lle diga que pode facer ou cando quedar en casa. "A violencia de xénero é unha estratexia de dominio e control que persegue o sometemento a través de manobras que ao principio tenden a camuflarse en nome do amor, por iso teñen tanta dificultade para ser conscientes do que está a pasar e porlle nome". Así o explica Carmen Ruiz Repullo, socióloga e autora do estudo Voces tras os datos impulsado polo Instituto Andaluz da Muller. Paso a paso, comezan a subir unha escaleira na que cada banzo apontoa máis o poder del sobre ela e dificulta a súa escapatoria. O primeiro é o control (facilitado polos móbiles e as redes sociais, instrumentos de fiscalización continua), daquela o illamento dos amigos e os 'hobbies', a chantaxe e a culpa, as agresións sexuais baixo falso consentimento ou pola forza, as humillacións e insultos, as ameazas e a violencia física. Cando esta se produce xa hai un camiño trazado, un vínculo emotivo moi arraigado.

O móbil e as redes sociais convértense en elementos de fiscalización continua

Todo comeza por un ideal, o romanticismo que engloba unha infinidade de mitos para xustificar o inxustificable: a media laranxa, o amor que pode con calquera cousa, a renuncia e a entrega, os polos opostos atráense... O noivo de Laura non era agresivo cando comezaron a relación. Tampouco o de Ana, outra moza do seu grupo, que ao principio lle enviaba poesías case a diario. Ao terceiro mes colleuna do pelo e fíxolle lamer do chan unha bebida derramada. Ten 16 anos e xa sabe o que é vivir aterrorizada. Foi vexada, golpeada, ameazada cunha arma, violada, encerrada e chantaxeada. Todo en nome do amor.

"Ai Babi, Babi, Babi", dille á súa noiva Hache, o personaxe que interpreta Mario Casas en Tres metros sobre o ceo, "son un porco, un animal, unha besta, un violento, pero deixaríasche bicar por min". Millóns de adolescentes suspiran arrobadas por unha historia, a preferida entre este público, que repite estereotipos argumentais e roles sexistas que perpetúan o mito do mozo malo-nena boa e un modelo de noivado que moitas quererían vivir, a pesar de que a igualdade e o respecto brillan pola súa ausencia. "Nos últimos anos asistimos a unha onda de películas e series que promoven ese ideal de paixón-sufrimento, de celos como mostra de amor, e deste como mecanismo para cambiar á outra persoa", escribe Ruiz Repullo.

Películas, libros e cancións idealizan o amor-sufirmiento

E o mesmo ocorre cos libros (as sagas de 'Crepúsculo', ou 'After', por exemplo) e as letras de tantas cancións (esas que din "sen ti non son nada" ou "prefiro morrer ao teu lado a vivir sen ti"). "Parece que só existe unha única forma de amor: idealizada, total e eterna. Os contos clásicos non narran que sucede durante a convivencia, despois de comer perdices. As series non mostran como abordar e xestionar os conflitos de forma non violenta. De onde van aprender entón as novas xeracións a relacionarse de forma libre en parella?", reivindica a psicóloga Paula Roldán, que subliña a necesidade de revisar os mandatos de xénero, de desposuírnos de estereotipos. Eses que din que as mozas deben ser educadas no afecto, a dependencia e o coidado, e eles na forza, o poder e a valentía. A desigualdade apréndese (e se desaprende, esa é a clave da solución) e a súa expresión máis extrema é a violencia contra as mulleres.

Contan na prensa local os veciños do pobo mallorquino de Son Servera que Vitoria era boa nena e que o seu noivo, "moi violento, tíñaa sometida". Levaban xuntos catro anos. Unha vez ela tivo que ser ingresada no hospital por unha malleira e impúxose contra el unha orde de afastamento, pero seguían véndose ás agachadas. En marzo estrangulouna. Ela tiña 19 anos.

Sinais de alerta para pais

• Non sae cos seus amigos habituais.
• Íllase cada vez máis, non ten ganas de saír ou de facer cousas que antes lle gustaban.
• Recibe chamadas ou mensaxes telefónicas que condicionan o seu estado anímico.
• Cambios de humor constantes (máis agudos que os propios da adolescencia).
• Cambios na súa maneira de vestir.
• Manifesta temor ou medo físico con respecto a el.
• A súa parella reclama atención continua, exclusividade e dedicación a tempo completo.
• El adoita ter unha gran capacidade de persuasión e manipulación.
• Acepta comentarios degradantes e humillantes.
• Síntese torpe, insegura e demostra dependencia do mozo co que sae.
• El é celoso, controlador e posesivo, intransixente.

Os primeiros síntomas

• Tentou illarche dos teus amigos. Non lle gustan e fálache mal deles.
• Non quere que vaias a ningunha parte sen el.
• Ponse bordo e móntache numeritos. Avergóñache en público.
• Gravouche sen que ti o souberas.
• Tenta saber quen che chama e vixía o teu móbil e os teus contactos nas redes sociais.
• Controla a túa maneira de vestir, de maquillarte, de moverte, de comportarte.
• Búrlase de ti, ridicuízache, faiche sentir que non vales nada. Atopa defectos en case todo o que fas.
• Non se fía de ti, acúsache de coquetear con outros. Desconfía do que dis e o comprobao.
• Algunha vez enfádase tanto e ponse tan nervioso contigo que sentes medo. Di que lle provocas para que salte.
• Pegouche ou empurrouche algunha vez.
• Sentícheste obrigada a condutas de tipo sexual nas que non querías participar. Pon en dúbida os teus sentimentos por el si non accedes aos seus desexos.
• Ameaza con abandonarche si non fas o que quere.
• Provócache sentimentos de mágoa ou ameaza con suicidarse si lle deixas.
• Promete cambios que non cumpre.
• Difundiu mensaxes, insultos ou imaxes túas por internet ou móbil sen o teu permiso.

20 curtas contra a violencia de xénero

Preparando o 25 de novembro

Libros para construir botellas da calma

November 15, 2016, 3:22 am

≫ Next: Nahono: método de lectoescritura para persoas inmigrantes de lingua árabe

≪ Previous: Isto non é amor: como detectar os malos tratos nunha relación adolescente

$

0

0

María Bernabeu Llorente - ARASAAC

A través destes libros, poderedes seguir as instrucións para construir botellas da calma e empregalas nas vosas actividades de estimulación sensorial.

Descargar

Nahono: método de lectoescritura para persoas inmigrantes de lingua árabe

November 16, 2016, 1:15 am

≫ Next: #DíaMundialDaTolerancia

≪ Previous: Libros para construir botellas da calma

$

0

0

Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria - Xunta de Galicia

NAHONO (“Nosotros”, en castelán) é un método de lectoescritura para persoas inmigrantes de lingua árabe, elaborado pola profesora María Eugenia Gómez André, do centro público EPA (centro de educación e promoción de adultos) con sede no centro penitenciario de Monterroso.

Este método foi seguido e utilizado con proveito por moitos alumnos dese centro durante varios cursos escolares. Trátase, polo tanto, dun material experimentado na práctica docente e froito da experiencia de varios anos.

A Consellería de Educación e Ordenación Universitaria, que promoveu a presente edición do método, ofrece este material ao profesorado de persoas adultas de toda a comunidade autónoma que atende alumnado procedente dos países de lingua árabe.

Descargar libro completo

• Libro profesorado
• Libro do alumno. Volume 1: capítulo 0 (trazos)
• Libro do alumno. Volume 1: capítulo 1 (i)
• Libro do alumno. Volume 1: capítulo 2 (u)
• Libro do alumno. Volume 1: capítulo 3 (o)
• Libro do alumno. Volume 1: capítulo 4 (a)
• Libro do alumno. Volume 1: capítulo 5 (e)
• Libro do alumno. Volume 1: capítulo 6 (l + vogal)
• Libro do alumno. Volume 1: capítulo 7 (p + vogal)
• Libro do alumno. Volume 1: capítulo 8 (s + vogal)
• Libro do alumno. Volume 1: capítulo 9 (t+ vogal)
• Libro do alumno. Volume 1: capítulo 10 (d + vogal)
• Libro do alumno. Volume 1: capítulo 11 (m + vogal)
• Libro do alumno. Volume 1: capítulo 12 (n + vogal)
• Libro do alumno. Volume 1: capítulo 13 (r + vogal)
• Libro do alumno. Volume 1: capítulo 14 (rr + vogal)
• Libro do alumno. Volume 1: capítulo 15 (- r + vogal)
• Libro do alumno. Volume 1: capítulo 16 (b + vogal)
• Libro do alumno. Volume 1: capítulo 17 (ñ + vogal)
• Libro do alumno. Volume 1: capítulo 18 (f + vogal)
• Libro do alumno. Volume 1: capítulo 19 (que, qui, ca, co, cu)
• Libro do alumno. Volume 1: capítulo 20 (h + vogal, ch + vogal)
• Libro do alumno. Volume 1: capítulo 21 (v + vogal)
• Libro do alumno. Volume 1: capítulo 22 (j + vogal)
• Libro do alumno. Volume 1: capítulo 23 (ll + vogal)
• Libro do alumno. Volume 1: capítulo 24 (g + vogal)
• Libro do alumno. Volume 1: capítulo 25 (x + vogal)
• Libro do alumno. Volume 1: capítulo 26 (y + vogal)
• Libro do alumno. Volume 1: capítulo 27 (z + vogal, ce, ci)
• Libro do alumno. Volume 1: capítulo 28 (k + vogal, w + vogal)
• Libro do alumno. Volume 2: capítulo 29 (vogal + l)
• Libro do alumno. Volume 2: capítulo 30 (vogal + s)
• Libro do alumno. Volume 2: capítulo 31 (vogal + n)
• Libro do alumno. Volume 2: capítulo 32 (vogal + r)
• Libro do alumno. Volume 3: capítulo 33 (pl + vogal)
• Libro do alumno. Volume 3: capítulo 34 (pr + vogal)
• Libro do alumno. Volume 3: capítulo 35 (tr + vogal)
• Libro do alumno. Volume 3: capítulo 36 (dr + vogal)
• Libro do alumno. Volume 3: capítulo 37 (bl + vogal)
• Libro do alumno. Volume 3: capítulo 38 (br + vogal)
• Libro do alumno. Volume 3: capítulo 39 (fl + vogal)
• Libro do alumno. Volume 3: capítulo 40 (fr + vogal)
• Libro do alumno. Volume 3: capítulo 41 (cl + vogal)
• Libro do alumno. Volume 3: capítulo 42 (cr + vogal)
• Libro do alumno. Volume 3: capítulo 43 (gl + vogal)
• Libro do alumno. Volume 3: capítulo 44 (gr + vogal)

#DíaMundialDaTolerancia

November 16, 2016, 1:51 am

≫ Next: 7 cousas que fas hoxe das que arrepentirse dentro de 10 anos

≪ Previous: Nahono: método de lectoescritura para persoas inmigrantes de lingua árabe

$

0

0

---

7 cousas que fas hoxe das que arrepentirse dentro de 10 anos

November 17, 2016, 7:24 am

≫ Next: Todo o que aprendiches é inútil si non o usas, e estéril si non o compartes

≪ Previous: #DíaMundialDaTolerancia

$

0

0

Jennifer Delgado Suárez - Rincón de la psicología

O ritmo de vida que impuxo a sociedade pode chegar a ser atafegante. Inmersos en numerosos compromisos e responsabilidades, é fácil perder de vista as cousas máis importantes. De feito, pasamos gran parte da nosa vida sen ser conscientes de que, a medida que pasa o tempo, menos oportunidades temos para remediar os erros cometidos, polo que é esencial atopar un equilibrio aquí e agora que nos permita satisfacer as nosas necesidades e, á vez, ser máis felices. Así poderemos mirar ao futuro con ilusión e encamiñarnos cara a el coa certeza de que non teremos grandes arrepentimentos.

O pasado non existe, o futuro é incerto, só temos o hoxe

1. Descoidar aos amigos. O tempo pasa e postergamos todas aquelas cousas que non son urxentes. Como resultado, vémonos atrapados nunha infinidade de pequenas tarefas que en realidade non nos achegan moito pero que se converten nun buraco negro polo que se escapa o noso tempo. Como resultado, ímonos afastando dos amigos, de maneira que o noso círculo social vaise reducindo cada vez máis. Con todo, é importante non descoidar a esas amizades sinceras e profundas, aos amigos da infancia e a mocidade, para que un día, cando o necesites e mires ao teu ao redor, non te atopes só.

2. Darse por vencido nunha relación de parella. Despois da fase de namoramento chega a etapa de compromiso e traballo duro, que é precisamente cando as persoas adoitan tirar a toalla. De feito, practicamente todos rompemos cunha persoa significativa que, ao cabo do tempo, fainos preguntarnos que pasaría si non nos demos por vencidos axiña que. Por iso, cando creas que unha relación merece a pena, feixe todo o posible antes de tirar a toalla e, o que é aínda máis importante, vívea plenamente xa que desta forma, si nalgún momento chega ao seu fin, non terás nada de que arrepentirche.

3. Non controlar o nivel de tensión. O ritmo de traballo e as obrigacións familiares poden chegar a asfixiarnos. Con todo, inventamos pretextos para non prestarlle atención a eses primeiros sinais de tensións e seguimos percorrendo a vida polo carril rápido. Máis temperán que tarde esa tensión pasaranos factura porque é unha auténtica incubadora de enfermidades. Por iso, para que dentro de 10 anos non te arrepintas de non parar a tempo, é importante que aprendas a organizarche, que non che sobrecargues de plans que non podes cumprir e que che desconectes de cando en vez para que poidas relaxarche e recargar as pilas.

4. Non tomar decisións por medo. O medo é a emoción máis paralizante que existe, pero non podemos deixar que domine as nosas vidas até o punto que dite as nosas decisións. Si o medo ao rexeitamento social, a non ser o suficientemente bo, a arriscar ou a equivocarnos son os patróns nos que nos baseamos para decidir, podemos estar seguros de que dentro de 10 anos arrepentirémonos desas decisións. Por suposto, non se trata de lanzarse por un cantil sen paracaídas pero debemos ser capaces de conectar co noso “eu” máis profundo e descubrir exactamente que queremos lograr na vida, atopar esas cousas que nos apaixonan e ilusionan e atrevernos a alcanzalas.

5. Non dicir o que sentimos ás persoas que amamos. Creemos que as persoas que amamos e estimamos estarán sempre ao noso lado, pero non é así. En realidade só compartimos con elas unha parte das nosas vidas e non sabemos cando os nosos camiños poden separarse. Por iso, é importante expresar os nosos sentimentos, dicirlles canto as estimamos e queremos. Esas palabras son un bálsamo para a alma, fortalecen a relación e evitarán que quedes na boca con esas palabras que quixeches dicir pero para as que non che alcanzou o tempo. Dar máis a miúdo: Ámoche, Quéroche, Aprecio o que fas por min, Es unha persoa importante na miña vida…

6. Traballar demasiado. O traballo é importante e mesmo pode ser unha fonte de satisfacción cando amamos o que facemos. Con todo, non debe converterse na pedra angular das nosas vidas porque hai moito máis que facer e gozar. De feito, traballar demasiado, descoidando á familia e amigos e mesmo a un mesmo, é un dos maiores arrepentimentos das persoas cando chegan ao final das súas vidas. Por suposto, non se trata de abandonar o traballo pero si de asegurarse de que este non absorbe por completo nosa vida persoal.

7. Levar un estilo de vida pouco saudable. Ser sedentarios, acomodarse no sofá diante do televisor, comer o primeiro que temos a man, beber alcol con frecuencia e sen control así como fumar son hábitos que terminarán pasando factura ao teu corpo e farán que envellezas con menor calidade de vida. De feito, estímase que a partir dos 30 anos comezan a ocorrer unha serie de cambios no organismo que poden ser irreversibles, polo que é o momento idóneo para comezar a coidarse.

Por último, lembra que a vida é iso que pasa mentres facemos outros plans. Non deixes para mañá os cambios que che farán feliz hoxe.

Todo o que aprendiches é inútil si non o usas, e estéril si non o compartes

November 20, 2016, 2:28 am

≫ Next: Os 22 mestres de Guillén

≪ Previous: 7 cousas que fas hoxe das que arrepentirse dentro de 10 anos

$

0

0

Ángel Fidalgo

Unha difícil adiviña Que é aquilo que canto máis se usa máis mellora? que si o dás, non se esgota; que si se comparte, aumenta e que sabemos que vai cambiar, pero non sabemos nin cando nin como.

Pois si, falamos do coñecemento, a nosa materia prima de traballo. Sabemos que o coñecemento se incrementa cando o creamos e o aplicamos, cando tratamos de que outros o incrementen e cando o compartimos.

Con todo, e a pesar de todo isto, parte do profesorado trata ao seu alumnado como mero receptor de coñecemento; tentando que o acumulen e finalmente o demostren mediante exames memorísticos.

Si sabemos que o coñecemento se debe crear, aplicar, fluír e compartir Por que non ensinamos ao noso alumnado a conseguilo?

Si non o facemos así, cobra sentido o título deste post “todo o que aprendiches é inútil si non o usas, e estéril si non o compartes”. Non sei de onde provén a frase, eu lina no 2012, concretamente o 29 de xullo de 2012. Utilizábaa Gerardo Varela (México) nun comentario a o post “Conceptos” e en resposta a unha alumna que dicía ser brillante.

A frase quedóuseme gravada e creo que expresa máis sobre como se debe reformar a educación que moitas publicacións e leis educativas.

Os 22 mestres de Guillén

November 21, 2016, 2:19 am

≫ Next: APEGO. Pequena guía para unha grande aventura

≪ Previous: Todo o que aprendiches é inútil si non o usas, e estéril si non o compartes

$

0

0

A Guillén, con 9 anos, detectáronlle linfoma de Burkitt e todo indicaba que perdería o curso pero o seu mestre ideou un proxecto, premiado polo Ministerio de Educación: toda a clase exerceu de docente.

Guillén non só se curou senón que pasou de curso e, ademais, todos os seus compañeiros subiron nota despois de ser os profesores do seu compañeiro.

El mundo

Aos pais dixéronlles: "Guillén ten un tipo de cancro chamado linfoma de Burkitt"

Á dirección do colexio Minte explicóuselle: "O noso fillo non vai poder ir a clase este curso".

Aos alumnos de 4º de Primaria contáronlles: "O voso compañeiro está enfermo".

E ao único que lle falaron claro -de socato, sen medias tintas, de home a home, mírame á cara- foi ao neno: "A ver, Guillén, tes un bicho na tripa, operámosche e quitámosche o bicho, pero o bicho deixou uns ovos por aí dentro. Ti tranquilo. Con este medicamento ímoschos a quitar".

Un crío de nove anos.

Un bicho na tripa.

Uns ovos.

E un medicamento como unha superarma de o Space Invaders contra os malos. Cando comezou aquel curso de 2014, Guillén xa levaba dúas sesións de quimioterapia.

"Ouves linfoma, ouves cancro, pensas en canto che queda estar con el", sentenza Yolanda Obón, a nai. "Explicáronnos que había un 80% de posibilidades de supervivencia. O meu marido e eu eramos un mar de bágoas igualmente. O meu marido dicía: 'Desta saímos'. Fisicamente a deterioración de Guillén foi en picado. A quimio lle llagaba todo o sistema dixestivo. Non podía nin tragar a saliva".

O de menos era que Guillén perdese aquel curso. O de máis era que perdese a vida. Entón houbo un profesor que dixo que non. Que o neno non ía perder nin unha cousa nin a outra.

"Ao principio, cando o souberon, os seus compañeiros tiráronse chorando no recreo dous ou tres semanas", lembra Javier Mur, naquel momento o seu titor. "Todos estaban moi tocados e moi tristes. Ves a nenos de nove anos así e buf... Pois ben, pasamos dese panorama a unha situación totalmente ilusionante: iamos preparar cousas para que Guillén volvese, si. Darlle a volta a aquela mensaxe inicial cambiouno todo. Decidimos que todos os nenos da clase ían ser os profesores de Guillén".

Cando na túa vida crúzasche cun profesor así, cando todos conspiran para que regreses unha semana tras outra, prodúcense pequenas revolucións grandes que convén contar: Guillén está totalmente curado. O neno enfermo aprobou aquel curso. Nun insólito desenlace, todos os alumnos daquel 4º de Primaria melloraron os seus resultados académicos.

E o de catro subiu a seis. E o do aprobado raspado subiu ao notable. E hai cousas que son imposibles de puntuar -xa o sabemos-, pero aquí dámoslles dúas páxinas a aquel profesor e aos seus alumnos sobresalientes.

As probas

Aquela iniciativa de veintitantos tolos marabillosos chámase Proxecto Guillén, tivo lugar fai un par de cursos no Colexio Minte de Monzón (Huesca) e ao docente valeulle o Premio Francisco Giner dos Ríos á Mellora da Calidade Educativa que entregan o Ministerio de Educación e a Fundación BBVA. Porque en España hai 1.400 novos casos de cancro infantil cada ano e -máis aló da atención domiciliaria: un docente que acode á túa casa- non hai nada para eles. Ou mellor: non había.

Pero volvamos a aquel momento.

Hai semanas que Guillén quéixase de dores na tripa. Sempre á hora para comer. O día en que vai representar a actuación escolar de final de curso, o neno non sae ao escenario a bailar. Está nunha escaleira chorando. As dores non son teatro.

Fanlle probas. Atopan unha mancha ampla no abdome. Os pais foron a recoller o resultado das probas. Estamos a primeiros de xullo de 2014. Aos pais dinlles: "Guillén ten un tipo de cancro chamado linfoma de Burkitt".

E alí, na salita da doutora, ábrese o chan que hai baixo os pés de dúas persoas adultas. E  os traga.

Días de oncoloxía

Fala Yolanda, a nai: "O xefe de cirurxía animounos: 'Si eu tivese que elixir un cancro para o meu fillo sería este'. Ben. Pero ti vives arrepiada igualmente, pensando en que existe a posibilidade do outro 20% (...). Foron seis sesións de quimioterapia. Unha cada mes. Ao acabar aguantaba dous ou tres días ben, pero logo empezaba con 38º de febre e tiñamos que levalo a unha habitación do hospital para que o ingresasen 10 días en illamento. Esa foi a rutina durante aquel 4º curso escolar. Guillén cunha deterioración física en picado. O drama que foi para el que lle rapásemos a súa melena. Os días en Oncoloxía Infantil. As señoras da limpeza xogando ás cartas con el. Os voluntarios que ían verlles. O crío animado e subíndose ao carro do gotero e facendo carreiras polo corredor. Lembro o día en que morreu un neno en xullo. Esa sensación que se che queda nada máis espertarse: 'A morte pasou de longo por esta habitación'".

Fala Javier, o mestre: "Cando me decatei de que tiña cancro, estiven a falar co claustro. Díxenlles aos meus compañeiros que tiñamos que facer algo para que o neno se senti un máis na aula. Busquei e busquei e non vin ningunha metodoloxía para estas situacións. Tiña que ser algo motivante, que implicase a todos. E que mantivese enganchado ao neno enfermo. Así que decidimos que os nenos serían os profesores de Guillén. Que estarían pendentes de ensinarlle e de corrixirlle. De facelo xuntos. E funcionou... A clave é que, por moito que eu queira, non podo empatizar cun neno como o fan eles".

O que fixeron eles

Moitos durmían aínda con peluches, algúns non sabían atarse os cordóns, ningún alcanzaba o estante máis alto da cociña. E fixérono eles.

A clase enteira. Catro grupos de traballo entre nenos de nove anos. Repartidos noutras tantas materias -Lingua, Matemáticas, Inglés e Coñecemento do Medio-. Elaborando material didáctico atractivo. Expóndolle exercicios de ida e volta ao compañeiro ausente. Javier: "Cada 15 días eu quería algo para Guillén".

E así empezaron a chegar a casa do crío murais sobre o reino animal e sobre os pronombres posesivos. E así se fixo un blog a través do que intercambiaban vídeos e textos. E Adrián e o seu grupo graváronse explicando os invertebrados. E Abdel e compañía contáronlle a acentuación. E Guillén contestaba gravándose á súa vez. E até apareceron todos disfrazados estreando para el unha obra de zombies no colexio ou unha pelexa de robots no patio.

-Como foi para o teu fillo todo aquilo? -preguntámoslle á nai.

-Para el foi a vida. Foi unha forma de manter o seu ánimo, de sentirse querido no seu grupo de iguais. Eses que se preocupan por ti. El sorría ao velos sorrir.

-Como foi para a clase todo aquilo? -preguntámoslle ao mestre.

-A clase mostrouse máis responsable coa súa aprendizaxe. Todos se esforzaron unha chea para asimilar coñecementos e así poder explicarllos a Guillén. Pasou algo novo e estraño: eu se cadra ausentábame a gravar un curto para Guillén e os nenos seguían traballando sós, en silencio, sen que ninguén lles vixiase... Todos melloraron os seus resultados.

10 quilos menos

Javier inventou todo. Javier inventou o dos mércores de tomas falsas: esa tarde á semana na que ía visitar a Guillén e lle puña fallos dos vídeos dos seus compañeiros. Cinco veces, 10, 20... "E nos tronchábamos de risa".

Tamén se inventou o de sacar aos alumnos ao parque de Joaquín Saúdas a recibir a clase. Para que Guillén -que tiña as defensas baixas e non debía estar nun espazo pechado polo risco de virus- puidese estar cos seus compañeiros cando estaba algo mellor.

Aquel día en que o neno regresou por fin á aula en Semana Santa, pesaba 10 quilos menos, viña visiblemente demacrado e non paraba de dar as grazas.

Guillén está hoxe curado, ten revisións cada dous meses, vai a clases de hip-hop e canta xotas. En Monzón todos coñecen a incrible historia dunha clase onde houbo veintitantos profesores de nove anos. El cóntacho en dúas liñas e mellor: "Como eu non podía ir a clase, a clase veu a min".

"Cunha situación así, outro profesor non idearía isto", apunta a súa nai. "Isto só se lle pode ocorrer a un namorado da súa profesión como é Javier. Os nenos son plastilina. Si caen en mans de alguén que mereza a pena poden cambiar o mundo".

(...)

En setembro de 2015, Guillén deixou o Colexio Minte e entrou no Monzón III e Javier abandonou o pobo para dar clases en Pontevedra. Como pasa en moitos western, a historia terminaba ben e os bos separábanse ao final da película.

Aínda se seguen vendo. Cada vez que o mestre regresa a Monzón, vaise un intre a ver ao mozo. Un tipo de 30 anos e un crío de 11. Danlle ao botón do rewind e ao botón do play.

Yolanda soborda felicidade polo catro custados. E emociónase falando desta parella: "Guillén aínda non se dá conta pero, cando sexa adulto, e lle pregunten por alguén que lle cambiou a vida, por esa persoa verdadeiramente importante cando foi neno, el dirá que esa persoa se chamaba Javier. E que foi o seu mestre".

APEGO. Pequena guía para unha grande aventura

November 22, 2016, 1:08 am

≫ Next: Efecto Mateo: a invisibilidad da diversidade

≪ Previous: Os 22 mestres de Guillén

$

0

0

Libro informativo dirixido ás embarazadas para preparar a acollida das crianzas.

Descargar

Efecto Mateo: a invisibilidad da diversidade

November 22, 2016, 2:15 am

≫ Next: 25N Día Internacional da Eliminación da Violencia contra as Mulleres

≪ Previous: APEGO. Pequena guía para unha grande aventura

$

0

0

Coral Elizondo :: Mon petit coin d'éducation

Non é a primeira vez que falo do efecto Mateo neste blog. O efecto Mateo, utilizado por primeira vez polo sociólogo Robert Merton no seu artigo de Science de xaneiro de 1968, utilizouse en distintos campos para referirse sempre á cita de San Mateo “Porque calquera que ten, daráselle, e terá máis; pero ao que non ten, aínda o que ten seralle quitado” (13: 11-13), de forma que como dixo Keith Stanovich, só os máis capaces poden aprender.

Se llo preguntásemos aos docentes se creen que isto é certo, que só os capaces poden aprender, que nos dirían? Que, por suposto, iso non é así, dirían que todo o alumnado pode aprender. E mesmo dirían, que cousas tes, Coral! E é certo que claro que todo o alumnado aprende! Digamos que todo o alumnado obtén logros, pero non dunha forma inclusiva. Das tres palabras máxicas da inclusión fáltannos dúas: estando presente na aula e participando do que alí se fai. Facemos currículos paralelos e segregamos ao alumnado en pleno século XXI, pero non esquezamos nunca que a educación inclusiva é un dereito. Anxo Gabilondo (1) fala do “Dereito á diferenza, sen diferenzas de dereitos”, pois exactamente diso gustaríame reflexionar neste artigo.

Porque a calquera que ten, daráselle, e terá máis; pero ao que non ten, aínda o que ten seralle quitado. Aínda que pensemos que non, esta é unha das prácticas máis habituais nos centros educativos españois, e esta é unha práctica integradora, non inclusiva; é unha práctica que segrega ao alumnado que necesita apoios educativos recibindo o apoio fose da aula; é unha práctica que pon barreiras á participación impedindo que poidan participar nas conversacións e interaccións dialógicas que se producen na aula e que permiten construír coñecemento; é unha práctica que en ocasións leva a currículos paralelos; é unha práctica individual cando falamos dun modelo social; é unha práctica opresora porque aínda o que ten, seralle quitado;  en definitiva, é o Efecto Mateo en pleno século XXI.

Cando falamos de que é necesario cambiar as formas de pensar e concibir a aprendizaxe e o ensino, que estamos nunha sociedade cambiante que leva novas formas de aprender e pensar, que uno dos retos da educación no século XXI é que o noso alumnado sexa capaz de transformar a información en coñecemento a través de estratexias de pensamento… a quen nos referimos? Eu sempre a TODO o alumnado.

É necesario reflexionar sobre as nosas prácticas na aula para cambiar. É necesario repensar a educación para avanzar. É necesario pensar sobre os nosos valores inclusivos para cambiar a mirada. Para iso déixovos este vídeo onde poño voz á fábula O pato na escola ou o valor da diversidade, escrito por  Miguel Anxo Santos e que serve para reflexionar sobre o tema.

E agora:

• Seguimos pensando que tódalas persoas podemos facer o mesmo e da mesma maneira?
• Seguimos pensando que a homoxeneización é a solución á heteroxeneidade?
• Seguimos pensando que non segregamos cando estamos a homoxeneizar?
• Seguimos pensando que debemos uniformar a aprendizaxe?
• Seguimos pensando que as respostas individualizadas son a solución?

Permitamos que nas nosas aulas:

• A intelixencia e o saber democratícense.
• Todo o alumnado constrúa o coñecemento por medio das interaccións dialóxicas, fomentando desta forma a aprendizaxe colaborativa e/ou cooperativa.
• A diversidade sexa un valor, se aprenda da diferenza, porque todos temos algo que achegar.
• Brillen todos e cada un dos nosos alumnos e alumnas.
• Primen os valores inclusivos.
• Fálese da paradigma do crecemento, non da paradigma do déficit.
• Cambie a mirada.
• Exista unha alfabetización ética que impregne todas e cada unha das propostas de aula.
• Apréndase do erro e non se reprenda.
• Ensínese a facer preguntas, a xestionar a metacognición, a ser pensadores eficaces… a TODO o alumnado.

(1) Na conferencia que impartiu no Congreso de Educación Inclusiva celebrado en Valencia o 13 e 14 de maio de 2016 #Eduinclusiva16